PEAK

PEAK İlişkisel Eğitim Sistemi, temel ve ileri dil becerilerini çağdaş bir davranış analizi yaklaşımıyla öğretmek için bir değerlendirme ve müfredat kılavuzudur.

Uygulamalı davranış analizi (ABA), genellikle Sözel Davranış Terapisi (SD) olarak adlandırılan, dil becerilerini öğretmeye yönelik işlevsel ve etkili yaklaşımıyla tanınmaktadır. Ancak, tek başına sözel davranış yaklaşımı tam bir sözel dağarcık geliştirmede başarısız olabilmektedir. Talebi, temaslamayı (isimlendirme) ve sözel-içi becerileri öğrenmek, dil için harika bir temeldir, ancak insan dili bundan çok daha karmaşıktır. Geleneksel ABA, genellikle esnek olmayan ve üretkenlikten yoksun olan çok sınırlı sözel becerileri ve konuşma dilini simgeleyen soyut sembolizmi hedeflemektedir. Ek olarak, çok az sayıda sözel davranış temelli yaklaşım, çocuklara kendi dünyalarına anlam ve anlayışla tepki vermek için gereken ilişkisel ve karmaşık repertuvarları değerlendirmek veya öğretmek için donatılmıştır.

PEAK: İlişkisel Eğitim Sistemi, temel dilin geleneksel sözel davranış açıklamalarını kucaklayan ve soyut dili anlama ve kullanma yeteneğimizden sorumlu olan ilişkisel tepkiyi (uyaranlar arasındaki ilişkiler yoluyla geniş bir anlam öğrenme repertuvarı) desteklemek için çağdaş davranış analitik stratejilerini içeren ABA Terapisine yönelik kapsamlı bir yaklaşımdır.

Geleneksel sözel davranış doğrudan öğretime ve uyaran genellemesine odaklanırken (öğretilenlerle benzer uyaranlara yanıt vermeyi öğrenme süreci), PEAK sistemi dil öğrenimini bir adım daha ileri götürmekte, eşitlik tepkilerinin ve türetilmiş tepkilerin ortaya çıkarılmasına olanak sağlayan ilişkisel öğrenme için ön koşul becerilere yönelik eğitsel yöntemler ve amaçlar sunmaktadır.

Türemiş tepkiler veya doğrudan öğretilmesine gerek kalmadan uyarıcılar arasındaki ilişkiler yoluyla  öğrenme, insan dilinin kalbinde yer alan ve yeni ifadeleri kolayca yorumlama ve kelimelerin anlamını anlama yeteneğimizden sorumlu olan bir süreçtir.

PEAK programı dört modülden oluşmaktadır. Doğrudan Öğretim Modülü, talepte bulunmak, nesneleri etiketlemek, kelimeleri, resimleri ve nesneleri alıcı bir şekilde tanımlamak, okuma-yazma ve matematik gibi temel becerileri kazandırmak için doğrudan pekiştirme izlerliklerinin gücünün kullanılmasının; Genelleme Modülü, öğrenmenin bir ortamda/durumda gerçekleşmesinin ardından, bunu diğer birçok ortamda/durumda da desteklenmesinin sağlanmasının; Eşitlik Modülü, çocuğun ne düşüneceğini değil, nasıl düşüneceğini öğretme, çıkarımlar yapma ve problem çözme becerilerini desteklenmesinin ve Aktarım Modülü ise soyut kavramları ilişkilendirmeyi öğretme, tümevarımlı ve tümdengelimli düşünme süreçlerinin kazandırılmasının üzerine yoğunlaşmaktadır.

PEAK müfredatı erken bir aşamadan daha ileri bir aşamaya geçerken, karmaşık hale gelmekte ve dil becerileri daha sofistike olmaktadır. Edinilen beceriler yeni becerilerle birleştirilmekte, genelleştirilmekte ve gittikçe daha karmaşık hale gelmektedir. Bu aslında dilin ve bilişsel gelişimin tipik bir özelliğidir. Bu denli karmaşık bir gelişim PEAK aracılığı ile kontrol edilmekte ve gelişim dönemleri desteklenmektedir.